Święto zostało ustanowione przez Ministerstwo Zdrowia w 2001 r. W tym szczególnym dniu w roku warto skupić się na upowszechnianiu wiedzy o depresji i zachęcaniu chorych do podjęcia leczenia.

 

Różne przyczyny depresji

 

W życiu każdy z nas spotykamy się z wieloma wydarzeniami, które wywołują uczucie smutku, takimi jak utrata pracy, utrata zdrowia, atrakcyjnego wyglądu, strata najbliższej osoby, rozpad małżeństwa, itd. Czynniki te mogą wyzwalać depresję. Depresję mogą wywoływać również czynniki endogenne, niezwiązane z sytuacją zewnętrzną osoby. Depresja nie jest wtedy odpowiedzią na wydarzenia przykre i stresujące, lecz wypływa z wewnętrznych przeżyć osoby. Jednak, by móc mówić o postaci klinicznej tego zaburzania musi ona charakteryzować się dłuższym czasem trwania, a jej przebieg przybrać formę, która uniemożliwi człowiekowi normalne funkcjonowanie.

 

Dane statystyczne wskazują, że jedna piąta spośród chorujących na depresję choruje na ciężką depresję kliniczną i wymaga hospitalizacji. Spośród nich 15% popełnia samobójstwo, a u pozostałych 85% depresja ma charakter nawrotowy.

 

 

Rodzaje depresji

 

Ze względu na podłoże depresji można wyróżnić depresję psychologiczną, biologiczną i mieszaną.

Depresja psychologiczna jest reakcją emocjonalną na poniesione straty i doświadczane rozczarowania. Związana jest z nieumiejętnością radzenia sobie w sytuacjach trudnych.

Depresja biologiczna spowodowana jest zaburzeniami funkcjonowania chemicznego w obrębie układu nerwowego i hormonalnego. Do jej powstania mogą przyczynić się stres, zmiany hormonalne i inne zmiany związane z nadczynnością i niedoczynnością tarczycy, niewydolnością przedniego płata przysadki, cukrzycą, okresem przekwitania, okresem okołoporodowym, okresem napięcia przedmiesiączkowego, następstwem przerwania ciąży, przykrym doświadczeniem czy wydarzeniem życiowym oraz chorobą somatyczną.

Depresja mieszana łączy ze sobą dwie wyżej wymienione kategorie. Jest to najczęstsza odmiana depresji i charakteryzuje się trudnościami w koncentracji uwagi, zaburzeniami pamięci, nadwrażliwością emocjonalną i wahaniami nastroju pojawiającymi się, jako reakcja psychologiczna na trudne wydarzenia.

 

 

Jak się rodzi depresja?

 

Niewątpliwie przyczyną depresji jest niewłaściwy odbiór rzeczywistości. Wynika on z obniżonego poczucia wartości, widzenia wszystkiego w czarnych barwach. Innymi czynnikami ryzyka są zaniedbania doświadczane we wczesnym dzieciństwie, gdy dziecku nie zapewniono poczucia bezpieczeństwa, nie wyrażano miłości poprzez przytulanie, dotykanie, kołysanie, a w późniejszych latach okazywano nadmierną surowość, jak i brak wsparcia w okresie dojrzewania. Rozwój dziecka kształtują doświadczenia z dzieciństwa, które mają wpływ na umiejętności związane z radzeniem sobie z przeciwnościami w życiu dorosłym.

 

W człowieku, który ciągle się obwinia narasta poczucie winy. A odnoszenie wszystkiego do siebie, prowadzi do zaburzeń emocjonalnych, większej płaczliwości, poczucia małej wartościowości. Kiedy człowiek czuje się bezwartościowy, to paradoksalnie czyni wszystko, by stało się to prawdą. Tkwiące w człowieku bezpodstawne poczucie winy, prowadzi do unikania występków, a co za tym idzie, taki człowiek w obawie przed osądem, poczuciem winy, po prostu nic nie robi. Unika sytuacji, nie ma odwagi, dzięki której mógłby działać.

 

Także negatywne myślenie wywołuje depresję i ją nasila. Polega ono na przewidywaniu przyszłości i widzeniu jej bez perspektyw na przyszłość. Osoba wpadająca w depresję wysuwa nieprawdziwe wnioski na temat rzeczywistości, często pochopnie. Jawi mu się ona gorszą niż jest.

 

 

Jak sobie radzić z depresją?

 

Uświadomienie sobie zakłóceń poznawczych i dostrzeganie pozytywnych stron codzienności, patrzenie na rzeczywistość w sposób realny, może stać się drogą do uzdrowienia. Trzeba nauczyć się radzić sobie z problemami dnia codziennego, rozczarowaniami, niepowodzeniami, a nawet je akceptować. Pomocna może być w tym psychoterapia, pozwalająca na lepsze poznanie siebie i prowadząca do odzyskania wewnętrznej równowagi, uświadomienia sobie, że ból jest normalną reakcją emocjonalną. Terapia rozwija umiejętność wyrażania swoich uczuć i rozmawiania o nich z osobą, której się ufa.

 

Chory może spróbować sam zastosować pewne techniki zmieniające negatywne myślenie. Należą do nich głośne lub ciche powtarzanie sobie myśli pozytywnych i terapeutycznych. Dla innych pomocą może być spisanie myśli negatywnych i zastąpienie ich pozytywnymi. Ważną rolę we własnej terapii odgrywają również techniki relaksacyjne, jak również masaż głowy, szyi, karku.

 

W przypadku ciężkiej depresji sięga się po farmakologiczne metody leczenia. Zadaniem leków – wbrew istniejącym opiniom, jak podają reklamy – nie jest dawanie szczęścia, stanów euforii, ale osłabienie stanów emocjonalnego bólu, a także niwelowanie wielu objawów depresyjnych. W leczeniu depresji najważniejsze jest, aby osoba chora potrafiła zrozumieć, co jej dolega i jednocześnie nie bała się o tym rozmawiać.

 

Jeżeli zauważysz u siebie bądź u swoich bliskich pierwsze symptomy choroby, najlepiej od razu udać się do specjalisty. Nie bój się wizyty u psychiatry. Jeżeli faktycznie pojawiła się choroba, jest wiele sposobów na jej wyleczenie. Wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby. Być może kontakt z psychiatrą zakończy się na jednej wizycie, a spotkanie i możliwość rozmowy, wyrzucenia z siebie tego, co boli, przygnębia, nie daje spokojnie usnąć będzie uzdrawiające.

 

 

Autor: mgr Małgorzata Domańska, instruktor terapii zajęciowej, pedagog opiekuńczo- wychowawczy, pracownik socjalny, technik technolog żywienia zbiorowego.