„CAŁE ŻYCIE JEST SZKOŁĄ”

with Brak komentarzy

 

Jan Amos Komeński, ojciec nowożytnej pedagogiki, autor sloganu umieszczonego w tytule tego artykułu, wyróżnił siedem szkół: narodzin, chłopięctwa, wieku dojrzewania, wieku młodzieńczego oraz szkołę mężczyzn, szkołę starości i szkołę śmierci. Znaczną rolę w edukacji dorosłych przypisywał refleksji nad własnym, codziennym doświadczeniem, a w „szkole starości” upatrywał szczytów mądrości.

 

 

Powszechnie wiadomo, że proces uczenia się czy kształcenia nie kończy się wraz z opuszczeniem szkolnych murów. Jednak niektórzy uważają, że będąc osobami dorosłymi nie jesteśmy w stanie przekroczyć pewnej magicznej granicy, przez co nie nauczymy się nowego języka czy nie nabędziemy nowych umiejętności – nic bardziej mylnego. Nigdy nie jesteśmy za starzy na naukę.

 

 

Uczyć się można przez całe życie i powinniśmy to robić, aby stale wzbogacać swoją wiedzę oraz poszerzać wachlarz umiejętności.

Większość osób dorosłych uczy się przy okazji pełnienia różnych ról i zadań życiowych, z wykorzystaniem życiowych doświadczeń, w sytuacjach codziennych, przypadkowo, tj. przez przypadek, dowolnie, swobodnie, najczęściej w sposób nieplanowany, niesystematyczny i niezorganizowany (Dubas 2010, s.86). Uczenie się jest naturalnie wpisanym w codzienność elementem życia. Więcej, edukacja nie kończy się nigdy, odbywa się każdego dnia, a zmiany i rozwój własnej osoby wymagają ciągłej korekty, stałego stawania się (Dzięgielewska 2008, s.143).

 

 

Na ogół inteligencja człowieka wzrasta do około 50 roku życia, później łagodnie maleje do około 75 roku życia, a następnie wyraźnie się obniża.  Stopniowo pogarsza się funkcjonowanie poznawcze w wielu sferach, czyli w zakresie myślenia, uwagi, spostrzegania wzrokowego czy szybkości reagowania. Proces ten można spowolnić, a nawet zatrzymać, jeżeli przez całe życie będziemy inwestowali w swój własny rozwój, jeżeli ciągle będziemy się uczyli. Warto zatem stale zdobywać wiedzę, uczyć się, poszerzać swoje doświadczenia, bo do wygrania jest dobra sprawność intelektualna, emocjonalna, fizyczna, itd. aż do końca życia.

 

 

Dziedziną pedagogiki, która zajmuje się nauczaniem osób dorosłych jest andragogika. Andragogika bada zagadnienia dotyczące procesów edukacyjnych ludzi dorosłych po zakończeniu obowiązkowego procesu edukacji.

Tak jak ćwiczenia fizyczne podtrzymują sprawność ciała, tak uczenie się pozwala osobie dorosłej   doskonalić się, ćwiczyć umysł i pamięć. Ponadto stwarza warunki do przeżywania przyjemności z poznawania nowych zagadnień.

 

 

Doskonalić sprawność intelektualną można na wiele sposobów. Zalecane są takie rozrywki, jak: rozwiązywanie krzyżówek, szarad matematycznych, rebusów, czytanie książek czy uprawianie gier trenujących umysł. Wskazana jest każda działalność, która zmusza do wzmożonego wysiłku umysłowego. A w ostatnich latach przeprowadzono wiele badań, z których wynika, że systematyczny ruch fizyczny bardzo sprzyja utrzymaniu sprawności intelektualnej.

 

 

„Człowiek, który rozwija twórczo swoje zainteresowania, zaspokaja swoją ciekawość nie może być banalny ani przeciętny, jest on interesujący dla świata i światu niezbędny” – prof. Zofia Szarota

 

Wykorzystana i polecana literatura:

– Czerniawska O. – Permanentna edukacja jako zadanie starości w XXI wieku. Edukacja dorosłych (2003)

– Nęcka E. – Inteligencja. Geneza, struktura, funkcje (2003)

– Szarota Z.-  Era trzeciego wieku – implikacje edukacyjne, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych” (2014)

– Dubas E. – Uczenie się przez przypadek jako przestrzeń edukacji dorosłych. Perspektywa biograficzna, Uczący się dorosły w zmieniającym się świecie, Fabiś A., Stopińska-Pająk A. (2010)

– Dzięgielewska M. – Edukacja osób starszych w codzienności, [w:] Edukacja do i w starości (2008)

 

 

Autor: Izabela Woźny z wykształcenia pedagog specjalny, z zawodu instruktor terapii zajęciowej w pracowni introligatorskiej WTZ „Misericordia”. Absolwentka kursu „Radość uczenia się przez całe życie według zasad Marii Montessori dla Seniorów”.

Zostaw swój komentarz