Mówią o nim… nie lubię go, nie smakuje mi, jestem uczulony. Chociaż zdarza się, że seler jest nielubianym warzywem, to jednak jest ważnym elementów tak zwanej „włoszczyzny”. Nie wyobrażam sobie gotowania zupy bez selera, który nadaje specyficzny smak i zapach. Obowiązkowo musi się znaleźć w moim domowym rosole. Jakiś czas temu zasmakowałam w pasztecie z selera – jest po prostu pyszny. Nigdy nie sądziłam, że ta „włochata bulwa” i jej „brat naciowy” może dawać pomysły na pyszne dania.

 

Ciekawostka

 

Seler pochodzi z Eurazji. Bardzo chętnie uprawiany jest w Europie, Azji i Ameryce Południowej. Również w Polsce chętnie jest uprawiamy, gdyż nie potrzebuje specjalnych warunków do tego, żeby bujnie wyrosnąć. Do Polski trafił w XVI wieku za sprawą pochodzącej z Włoch królowej Bony, stąd jest w grupie warzyw nazywanych „włoszczyzną”.

 

Dobroczynne właściwości

 

Seler ma właściwości, które pozytywnie wpływają na nasze zdrowie i dobre samopoczucie.  Warto więc dodawać selera korzeniowego/ naciowego do potraw, gdyż ma bardzo wiele witamin z grupy B (B1, B2, B5, B6, PP), witaminy C, E, A i K oraz mikroelementy (cynk, fosfor miedź, sód, mangan, magnez, potas, żelazo, wapń, kwas foliowy oraz błonnik). Bardzo korzystnie wpływa na przemianę materii, ma niską kaloryczność, a poprzez zawartość błonnika oraz działanie moczopędne sprzyja procesowi odchudzania. Jak najbardziej osoby chorujące na cukrzyce mogą przygotowywać sobie dania „z nim” w roli głównej. Seler może wspomagać walkę z astmą, artretyzmem, reumatyzmem oraz depresją. Zawarty w selerze olejek eteryczny wpływa uspokajająco na organizm. Ma duży wpływ na urodę. Dzięki niemu czujemy się młodsi i piękniejsi 🙂 Poprawia stan włosów i paznokci, ujędrnia skórę, poprawia jej koloryt, likwiduje obrzęki nóg i twarzy, zapobiega tworzeniu się zmarszczek oraz usuwa toksyny z organizmu.

 

 

Uwaga!

 

Osoby, które mają skłonność do alergii muszą zachować ostrożność. Seler należy do częstych i silnych alergenów pokarmowych (czynników uczulających). Może wywołać pokrzywkę, astmę, obrzęk Quinckego (atakuje błony śluzowe układu oddechowego), rumień, nieżyt nosa, a nawet wstrząs anafilaktyczny zagrażający życiu.

Mam nadzieję, że tym faktem nie przestraszyłam. Wolałam ostrzec wszystkich alergików o potrzebie zachowania ostrożności i – ewentualnie – wyeliminowania selera z codziennych posiłków.

 

 

Nasiona w ogródku

 

Odmiany selera dzieli się na korzeniowy i naciowy. Seler korzeniowy jest wczesny, z wyglądu kulisty i dzieli się go na cztery grupy: jabłkowy, odrzański, non plus ultra oraz globus. Natomiast seler naciowy ma dwie odmiany: pascal i złocisty. Nasiona selera są drobne, barwy szarozielonej, rozsiewane w lutym do skrzyneczek. Nasiona kiełkują wolno ok. 20 dni w temperaturze ok. 16 C. Uprawa selera w ogrodzie nie jest prosta i trzeba się do niej odpowiednio przygotować, musi mieć odpowiednie nawodnienie, nawożenie i dużo słońca. Selery wsadzamy do gruntu w drugiej połowie maja w rozstawie 40×20 cm, nie głębiej niż rosły w skrzyneczkach. W ciągu lata zbieramy je przerywając co drugą roślinę w rzędzie, a pod koniec października selery delikatnie wykopujemy i przechowujemy w piwnicy.

 

 

Coś na ząb

 

Dzięki dużym właściwościom odżywczym zachęcam do przygotowywania potraw, surówek, sałatek oraz soków z dodatkiem selera. Podaje parę przepisów na smaczne przyrządzenie tego warzywa. Seler bardzo dobrze komponuje się z owocami, serami i mięsem i ostrymi przyprawami.

 

Surówka z selera i buraków w sosie musztardowym

– 1 seler

– 3 buraki

– 2 łyżki musztardy ziarnistej i jogurtu naturalnego

– 3 łyżki majonezu

– sól, pieprz

– pęczek koperku

Buraki oraz selera obieramy, myjemy. Do miski ścieramy warzywa na tarce i dodajemy umyty, posiekany koperek.  Po czym dodajemy musztardę, jogurt i majonez, doprawiamy solą i pieprzem. Odstawiamy na pół godziny do lodówki.

 

Zasmażany seler 

– 1 seler

– 2 łyżki masła

– 1 łyżeczka miodu

– 2 łyżki musztardy ziarnistej

– sól, pieprz

Seler obieramy, myjemy i kroimy w drobne paseczki. Na patelni rozpuszczamy masło i smażymy selera na rumiano. Doprawiamy solą i pieprzem. Do rumianego półtwardego selera dodajemy miód i musztardę. Mieszamy i smażymy jeszcze przez dwie minuty.

 

Surówka z selera słodko-kwaśna

– 1 seler

– paczka rodzynek

– 3 łyżki śmietany

– 2 łyżki majonezu

– sok z połowy cytryny

– sól, pieprz

Seler obieramy, myjemy do miski ścieramy na tarce. Rodzynki namaczamy w gorącej wodzie ok. 5 minut, po czym wyciągamy i dodajemy do selera. Wyciskamy sok z połowy cytryny, przyprawiamy pieprzem i na koniec dodajemy majonez i śmietanę. Wszystkie składniki dobrze mieszamy i odstawiamy do lodówki na pół godziny.

 

Sałatka królewska

– seler w słoiku

– puszka ananasa

– 20 dag szynki w kawałku

– 20 dag sera żółtego w kawałku

– puszka kukurydzy

– 4 łyżki majonezu

– sól, pieprz

Seler, kukurydzę, i ananas (o ile jest pokrojony w małe części, jak nie to kroimy ananasa na kawałki), odcedzamy i przekładamy do miski. Szynkę oraz ser żółty kroimy w kostkę i przekładamy do miski. Dodajemy majonez, doprawiamy solą i pieprzem.

 

Sałatka „na słodko”

– 5 sztuk mandarynek

– 4 sztuki łodyg selera naciowego

– migdały

– 1 pierś z kurczaka

– 1 cykoria

– 20 dag sera żółtego

– 4 łyżki majonezu

– świeża kolendra do dekoracji

– przyprawy: papryka ostra, słodka, czosnek

Pierś z kurczaka myjemy, osuszamy i kroimy w kostkę, a przyprawy wsypujemy do miski. Po czym mieszamy mięso z przyprawami, na patelnię nalewamy odrobinę oleju i smażymy mięso aż się zarumienieni, przekładamy do miski. Seler naciowy kroimy w kostkę i sparzamy w gotującej wodzie ok. 1 minutę. Następnie studzimy seler i dodajemy kurczaka. Mandarynki obieramy i dzielimy na cząstki, ser żółty kroimy w kostkę, cykorię dzielimy na listki, a migdały prażymy na suchej patelni. Wszystkie składnik mieszamy ze sobą i dodajemy majonez. Posypujemy posiekaną kolendrą.

 

Pasztet z selera

– seler korzeniowy

– 1 cebula

– 4 ząbki czosnku

– 2-3 jajka

– ½ szklanki bułki tartej

– majeranek, sól, pieprz

Seler obieramy, myjemy i ścieramy na dużych oczkach. Cebulę i czosnek obieramy i drobno siekamy. Wszystkie składniki wkładamy do garnka i zalewamy szklanką wrzątku i dusimy ok. 15 minut. Po tym czasie warzywa odsączamy z wody i zostawiamy do wystygnięcia. W misce mieszamy warzywa z bułką tartą, żółtkami, pianą z ubitych białek oraz przyprawami. Masę przekładamy do aluminiowej foremki do pieczenia lub do formy natłuszczonej olejem. Pieczemy 60 minut w 180 C.

 

Seler zapiekany z serem żółtym

– ½ kg selera naciowego

-1 cebula

– ¼ kostki masła

– 3 łyżki słonecznika łuskanego

– ½ kg sera żółtego

– 1 łyżka soku z cytryny

–  pieprz cytrynowy, kurkuma, sól

Cebule obieramy i kroimy w kostkę po czym smażymy na maśle na złoty kolor. Seler myjemy, kroimy na kawałki, dodajemy do podsmażonej cebulki, dodajemy słonecznik, sok z cytryny oraz przyprawy. Dusimy pod przykryciem 10 minut. Usmażony seler wkładamy do naczynia żaroodpornego. Ser ścieramy na grubych oczkach i posypujemy seler. Pieczemy w piekarniku ok. 20 minut w 180 C.

 

Omlet z selera

– 2 jajka

– 2 łodygi selera naciowego

– ½ cebuli czerwonej

– 5 pieczarek

– 5 dag sera żółtego

– olej

– sól, pieprz

Jajka ubijamy trzepaczką lub mikserem, przyprawiamy solą i pieprzem. Seler ścieramy na tarce o dużych oczkach. Cebule i pieczarki drobno kroimy. Wszystkie składniki dodajemy do jajek i delikatnie mieszamy. Wlewamy na rozgrzaną patelnię i smażymy z jednej i drugiej strony na małym ogniu. Po wyłożeniu posypujemy serem żółtym.

 

Zupa krem z selera

– 2 selery korzeniowe

– 3 ziemniaki

– 1 por (tylko biała część)

– 1 marchewka

– 1 pietruszka

– 4 ząbki czosnku

– gałka muszkatołowa, pieprz, sól

– grzanki: 4 kromki czerstwego pieczywa pokroić w kostkę i smażyć na patelni z odrobiną oliwy z oliwek.

Seler, ziemniaki, por, marchewkę, pietruszkę i czosnek obieramy, myjemy i kroimy na części. Do garnka nalewamy 0,5-1 litr wody i dodajemy warzywa, gotujemy do miękkości, po czym wyjmujemy warzywa do miski i miksujemy blenderem.

Zmiksowane warzywa przekładamy z powrotem do garnka, doprawiamy solą i pieprzem, oraz gałką muszkatołową. Posypujemy grzankami.

 

 Placuszki z sosem koperkowym

– 2 sztuki selera korzeniowego

– 1-2 jajka

– ½ szklanki mąki

– olej

– sól, pieprz, czosnek w proszku

–  2 łyżki majonezu, 2 łyżki śmietany lub jogurtu naturalnego, pęczek koperku (sos)

Selera obieramy, myjemy i ścieramy na drobnych oczkach do miski, dodajemy jajka, mąkę oraz przyprawy. Siekamy koperek i dodajemy do sosu. Wszystkie składniki mieszamy, gotową masę nakładamy łyżką na rozgrzaną patelnię. Smażymy placki z obu stron na złoty kolor i podajemy z sosem koperkowym.

 

 

Sok z selera naciowego

– 1 jabłko

– 2 selery

– 1 kiwi

– 1 ogórek

– 1banan

– (ok. 1 szklanka naparu z zielonej herbaty lub wody- jeśli chcemy zrobić gesty sok blenderem)

Owoce i warzywa myjemy i obieramy, kroimy na części, wszystkie składniki wkładamy do sokownika i wyciskamy lub mieszamy w wysokim naczyniu blenderem- jeżeli chcemy uzyskać gęstszy sok.

 

Seler korzeniowy i naciowy można kupić przez cały rok – nie jest warzywem sezonowym, na ogół jest tani i można z niego „wyczarować smaczne dania”, a przy okazji stać się zdrowszym i piękniejszym 🙂

 

 

Autor: Małgorzata Kurek – instruktor terapii zajęciowej w pracowni gospodarstwa domowego