W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie wyrobami naturalnymi. Zapach jest bardzo ważny, ponieważ tworzy wyjątkową atmosferę danego miejsca, dlatego coraz częściej zwraca się na niego uwagę podczas aranżacji przestrzeni. Wiele olejków eterycznych, oprócz pięknego zapachu, ma wpływ na poprawę naszego samopoczucia i zdrowia, a także działa dezynfekująco na powietrze w pomieszczeniu.

 

Dar natury

Aromaterapia, czyli nauka o zastosowaniu olejków eterycznych, łączy w sobie medycynę naturalną z ziołolecznictwem.  Sprawdza ona jak zapachy wpływają na naszą świadomość, komunikację, kształtowanie środowiska.  Wpływ zapachów na organizm człowieka można było zaobserwować w bardzo wielu badaniach np.: w tomografii komputerowej, w pomiarach elektroencefalografem. Aromaterapia wpływała także na częstotliwość skurczów serca, wysokość ciśnienia tętniczego, zmieniała potencjał skóry czy wielkość źrenic. Od tego już niedaleka droga, aby poprzez konkretne zapachy wpływać na zachowanie człowieka.

 

Dawno, dawno, temu…

Olejki eteryczne są używane od prawie 6000 lat, a tak naprawdę używanie ich rozpoczęło się przed wiekami w czasach neandertalczyków, którzy chowali swoich zmarłych wraz z aromatycznymi ziołami i kwiatami. Starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Arabowie używali zapachów pozyskiwanych z kwiatów do oczyszczania powietrza, pielęgnacji skóry, gojenia się ran oraz w procesie balsamowania zwłok. Uważano, że olejki eteryczne są cenniejsze niż złoto i to motywowało grabarzy do kradzieży słoików z olejkami z grobowców np.: z grobowca faraona Tutanchamona.

W XX wieku olejki eteryczne po raz pierwszy zastosowano w praktyce terapeutycznej. Założycielem tej praktyki był Rene Maurice Gattefosse, francuski perfumiarz i chemik, który przypadkowo odkrył, że po nałożeniu olejku lawendowego na oparzenie dłoni, proces gojenia był niezwykle szybki. Zauważył, że olej był zarówno aromatyczny, jak i terapeutyczny. On też po raz pierwszy użył terminu aromaterapia.

 

Prosty skład

Naturalne olejki eteryczne jest to lotna mieszanina posiadająca w swoim składzie od kilkudziesięciu do kilkuset związków. Jest to wtórny metabolit magazynowany w każdej części potencjalnej rośliny: korzeniu, kłączach, zielu, liściach, kwiatach, owocach, nasionach, a nawet korze. W roślinach, z których pozyskuje się olejki eteryczne, jego zawartość mieści się w granicy 1 – 3%, ale można spotkać się z jeszcze większą zawartością, np.: 18% – pąki goździkowca.

 

Czas na pozyskanie

Olejek eteryczny pozyskuje się w różny sposób, jest to uzależnione od jego dalszego zastosowania. Najczęściej otrzymuje się je z suszonych bądź świeżych roślin metodą destylacji z parą wodną lub hydrodestylacji. W przypadku owoców cytrusowych, olejki pozyskuje się poprzez wyciskanie, w celach przemysłowych prowadzi się ekstrakcję rozpuszczalnikami organicznymi, zaś w perfumerii stosowna jest dawna metoda oparta na zdolności absorbowania zapachów przez tłuszcze (enfleurage).

 

Ważny element

Zjawisko aromamarketingu zostało nazwane „efektem Prousta” i jest jednym ze sposobów oddziaływania na osobę kupującą i polega na aromatyzowaniu pomieszczeń firmy. Jego podstawowym założeniem jest realizacja miłej, prozakupowej atmosfery w miejscu sprzedaży i w miejscach obsługi klienta. Aromaty mają moc wpływania na określony nastrój, na poprawę samopoczucia, pobudzenie pragnień, zwiększają wydajność pracowników przez wzrost ich kreatywności i koncentracji, przyciągają uwagę i przypominają o niezrealizowanych potrzebach, potrafią relaksować.

W naszym domu również możemy wykreować osobisty zapach, który będzie miał na nas i na naszych gości znakomity wpływ.

Wszelka różnorodność

Zapachy owoców cytrusowych odbierane są jako radosne, ale uspokajające. Trawa cytrynowa energetyzuje i tworzy świeżą, pozytywna atmosferę. Cynamon i goździki nas rozgrzewają.  Zapach grejpfruta daje wrażenie czystości. Zapach kwiatów kojarzy się z elegancją. Żywice przywołują w pamięci drewno palące się w kominku. Woń wanilii wprowadza ciepło, spokój, poczucie bezpieczeństwa. Najsilniejsze działanie przeciwbakteryjne posiadają olejek goździkowy i cynamonowy, olejek tymiankowy, cząbrowy, oregano.  Olejek eukaliptusowy, sosnowy, tymiankowy, jodłowy, anyżowy – są to olejki o właściwościach wykrztuśnych. Zapach drzewa herbacianego działa uspokajająco. Olejek pomarańczowy łagodzi objawy depresyjne, napięcie nerwowe, pomaga w zasypianiu.  Olejek różany pomaga w bezsenności i przy stanach lękowych.  Olejek eukaliptusowy polecany jest w czasie grypy, przeziębienia czy przy zapaleniu oskrzeli. Olejek miętowy polecany jest osobom cierpiącym z powodu migrenowych bólów głowy, przy zapaleniu oskrzeli, w czasie przeziębienia i grypy. Olejek cytrynowy pomoże przy zmęczeniu, pomaga w depresji, oczyszcza skórę, zabija szkodliwe wirusy i bakterie oraz zmniejsza stany zapalne. Olejek cedrowy wpływa na koncentrację, pracę mózgu, łagodzi objawy stresu, łagodzi podrażnienia i stany zapalne. Olejek kamforowy działa oczyszczająco na oskrzela i płuca łagodząc zapalenia, a także wpływa na poprawę krążenia, odporność organizmu oraz działa relaksująco. Dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym olej kamforowy pomaga również chronić przed wirusami. Olejek z korzenia imbiru stymuluje i rozgrzewa, może zwiększać koncentrację, łagodzi i zmniejsza objawy stresu, smutku i lęku. Olejek sosnowy pozytywnie wpływa na nastrój, oczyszczając umysł, energetyzując ciało, eliminuje zmęczenie oraz zwiększa koncentrację. Olejek rozmarynowy działa antystresowo, psychostymulująco, poprawia funkcje poznawcze oraz zmniejsza przekrwienie.  W aromaterapii olejek ze słodkiej bazylii działa stymulująco, uspokajająco, wzmacniająco oraz energetyzująco.

 

Nasze miejsce

Z uwagi na fakt, że pokój dzienny służy wszystkim domownikom, zaleca się stosowanie naturalnych olejków eterycznych o subtelnych i neutralnych zapachach oraz delikatnym działaniu. Zapach powinien pozostać w tle i nie być męczącym dla nikogo.

Korzystając z doświadczeń starożytnych, czas spędzony w kąpieli powinniśmy traktować jako chwilę wypoczynku, relaksu i wyciszenia. Naturalne olejki eteryczne stosowane w trakcie odprężającej kąpieli powinny działać odstresowująco, uspokajająco i tworzyć zmysłowy nastrój.

W sypialni powinno stosować się olejki eteryczne ułatwiające zasypianie.

 

Iść po zapachu

Jest wiele sposobów, żeby unosił się zapach w naszym domu, do najpopularniejszych należą mechaniczne dyfuzory na zimno, dyfuzory z patyczkami wiklinowymi, nawilżacze powietrza, kawałki drewna i kwiatowe mieszanki skropione olejkiem, dyfuzory ultradźwiękowe, niewielkie fontanny, gliniane ozdoby.

Podgrzewanie olejków powyżej 40 st. C w kominkach zapachowych może być szkodliwe.

Zalecana ostrożność

Stosowanie olejków w domu jest proste i bezpieczne przy zachowaniu podstawowych zasad ostrożności. Nie należy aplikować ich bezpośrednio na skórę ani doustnie, a przed użyciem warto wykonać test uczuleniowy. Nie wszystkie olejki nadają się dla kobiet w ciąży oraz osób z epilepsją, dlatego przed użyciem trzeba przeczytać ulotkę lub zasięgnąć rady specjalisty. Nigdy nie powinno się przekraczać zalecanej dawki, gdyż olejki eteryczne są bardzo mocno skondensowane.

 

Drogi zapachu

Olejki eteryczne wnikają do ludzkiego organizmu na różne sposoby. Dostają się do krwiobiegu poprzez skórę oraz płuca w procesie oddychania. Dzięki chemoreceptorom w śluzówce nosa system nerwowy przekazuje informacje o obecności cząsteczek zapachowych w otoczeniu bezpośrednio do układu limbicznego. Ta część mózgu odpowiada za kontrolę emocji i podstawowych funkcji życiowych. Olejki w przeciwieństwie do leków syntetycznych nie odkładają się w organizmie, ale są wydalane.

Zima to wzmożony czas infekcji. Olejki eteryczne to naturalna alternatywa stanowiąca doskonałe wspomaganie mechanizmów obronnych organizmu podczas infekcji.  Olejki eteryczne wykazują działanie wiruso- i bakteriobójcze oraz wpływają na wzmocnienie pracy układu odpornościowego. Należy jednak zwrócić uwagę na jakość danego preparatu, muszą one być naturalne i najwyższej jakości. Otrzymywanie olejków z roślin jest bardzo kosztowne, stąd wynika ich cena.

 

 

Bibliografia:

Góra J. Lis A. Najcenniejsze olejki eteryczne. Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń

Dylewska- Grzelakowska J. Kosmetyka stosowana. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 2009

Brud W. Konopnicka J. Pachnąca apteka – tajemnice aromaterapii. Wyd. Pagina. Warszawa

Klimek R. Olejki eteryczne. Wyd. Przemysłu lekkiego i Spożywczego. Warszawa 1957

 

Autorki: Uczestniczki z pracowni gospodarstwa domowego.