Każdego roku w okresie grzewczym temat smogu powraca jak bumerang. Przez dziesiątki lat w zimie było gorzej z jakością powietrza z powodu opalania pieców węglem i innym „kopcącym” opałem. Przeszkadzało nam to, ale jakoś dało się żyć. Wiedzieliśmy, że wiosenne powietrze przegoni zimowy smog i będziemy mogli oddychać pełna piersią.

W ostatnich latach smog przestał nam towarzyszyć tylko zimą. O zanieczyszczeniu powietrza słyszymy w mediach, czytamy o skutkach zdrowotnych tego zjawiska w prasie, rozmawiamy o przekroczonych normach stężenia pyłów w powietrzu. A nawet przed wyjściem z domu sprawdzamy stan jakości powietrza w miejscu zamieszkania. Smog stał się zjawiskiem powszednim i doświadczamy go przez cały okrągły rok.

Czym jest smog?

Smog – to połączenie angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła). To sztucznie powstałe zjawisko atmosferyczne, na które składają się dwa czynniki: naturalny – mgła i bezwietrzna pogoda i oraz nienaturalny –zanieczyszczenia. To mgła, która nie może się przemieszczać i na długo zalega nad danym obszarem, a w której unoszą się spaliny, dym z pieców, wyziewy z fabryk. Aż 33 z polskich miast, znalazły się pośród 50 najbardziej zanieczyszczonych w Unii Europejskiej. Wśród tych miast są między innymi: Pszczyna, Zabrze, Żywiec, Rybnik, Nowy Sącz, Kraków.

Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę?

Smog zawiera szkodliwe związki chemiczne – tlenki siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, metale ciężkie takie jak: ołów, arsen, nikiel, kadm oraz pyły PM 10 i PM 2,5.

PM10 to pył, którego cząstki mają średnicę około 10 mikrometrów – to kilkakrotnie mniej niż grubość ludzkiego włosa. Natomiast PM2,5 jest czterokrotnie mniejszy. Może przenikać do krwi, osiadać na ziemi i wodzie.

Skutki zdrowotna smogu zależą od wielu czynników:

• Czasu ekspozycji na zanieczyszczenia
• Wieku
• Odporności organizmu
• Stężenia zanieczyszczeń

Do grupy największego ryzyka należy zaliczyć:

• Dzieci
• Kobiety w ciąży
• Osoby starsze
• Alergików
• Osoby z astmą

Ale uwaga, nie znaczy to , że jeśli nie jesteśmy w którejś z tych grup, to problem nas nie dotyczy. Dotyczy, i to bardzo.

Ekspozycja na zanieczyszczenia prowadzi do poważnych skutków zdrowotnych. Między innymi do:

• Problemów z pamięcią i koncentracją
• Podrażnienia oczu, zapalenia spojówek
• Zwiększenia zapadalności na choroby nowotworowe
• Zaostrzenia objawów astmy
• Zmian skórnych
• Częstszych infekcji dróg oddechowych

Jak się bronić przed smogiem:

• Przed wyjściem z domu nałóż maskę przeciwpyłową (taka maseczka, jak na zdjęciu powyżej, niewiele pomoże. Szukajmy bardziej profesjonalnych anty-smogowych masek)
  
• Nie wietrz mieszkania w okresie nasilenia smogu
• Nie wychodź na spacer, nie bierz ze sobą osób starszych i dzieci
• Nie uprawiaj sportu na zewnątrz
• Pamiętaj o swoich pupilach – ogranicz spacery do minimum
• Zostaw samochód w garażu –   poruszaj się komunikacją miejską
• Zamień stary piec „kopciuch” na inny
• Nie pal w piecu „czym się da” – plastik, opony, lakierowane drewno
• Pamiętaj o roślinach oczyszczających powietrze – skrzydłokwiat, draceny, paprotki, sansewierie.

Ważne jest, co zrobisz TY

To, czym oddychamy, ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie i jakość naszego życia. Właściwie, bez dobrego powietrza nie ma życia. Dlatego temat ten jest tak bardzo ważny dla każdego z nas i warto samodzielnie podejmować różne działania, które ograniczą naszą ekspozycję na smog. Warto też śledzić działania podejmowane w kraju i na świecie, które mają na celu ochronę klimatu. Właśnie teraz w Katowicach obraduje Konferencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (3-14 grudnia 2018), tzw. COP24. Jakie będą postanowienia tej Konferencji zależy również od naszej świadomości i naszych oczekiwań, a nawet żądań, by decyzje były dla dobra ludzi, a nie dla rozwoju gospodarczego państw mających największe wpływy na świecie.

O COP24 możesz poczytać np. tutaj i tutaj, a także śledzić informacje w prasie i w internecie.

Autorka: pielęgniarka – zwolenniczka aktywnego i zdrowego stylu życia