Czy zastanawialiście się kiedykolwiek w jaki sposób powstaje papier? Jest to rzecz na tyle zwyczajna, że właściwie nie zwracamy na niego większej uwagi, jednak z drugiej strony nie wyobrażamy sobie bez niego życia.  Papier służy nam jako ważny nośnik informacji, który wykorzystujemy codziennie w formie gazet, książek, listów, ulotek, plakatów, banknotów, itd.

 

 

NAJPIERW TROCHĘ HISTORII – Jak powstał papier?

 

Jak wiele rzeczy używanych w życiu codziennym, także papier wynaleziono przypadkiem. Badania archeologiczne dokumentują pojawienie się papieru w okresie wczesnej dynastii Han, tj. 180 – 50 r p.n.e. Za twórcę papieru uważany jest chiński minister Tsai Lun, który postanowił wykorzystać do produkcji papieru surowce roślinne takie jak włókna łyka morwy oraz odpady konopi, które łączył ze starymi sieciami rybackimi i szmatami. Utworzoną z tych produktów zawiesinę włókien czerpano przy pomocy wykonanego z tkaniny sita, stąd też nazwa „papier czerpany”. Następnie papier prasowano, suszono na słońcu i w końcu wygładzano kamieniem.  W kolejnych wiekach technologia produkcji papieru, jak i sam papier były wielokrotnie modyfikowane i ulepszane, jednak sama idea produkcji papieru stworzona przez Tsai Luna pozostała niezmienna do dziś.

 

W Polsce sztuka wyrobu papieru została zapoczątkowana u schyłku średniowiecza. Pierwszy młyn papierniczy powstał w 1491 roku w Prądniku Czerwonym pod Krakowem.

 

Od niemal dwóch tysięcy lat znaczenie papieru wciąż rośnie.  Dziś materiał ten produkowany jest na skalę przemysłową przy pomocy zaawansowanych maszyn. Na szczęście wygląda na to, że pomimo wynalazków, nowoczesnych nośników informacji takich jak na przykład elektroniczne czytniki książek, wciąż ma przed sobą świetlaną przyszłość.

 

ZRÓBMY SOBIE WŁASNY PAPIER –  wykonanie papieru czerpanego

 

Czerpanie papieru nie jest czynnością trudną, ani kosztowną. Jest to przede wszystkim świetna zabawa, dobry sposób na recykling ale także możliwość uzyskania niepowtarzalnych arkuszy papieru, które możemy wykorzystać m.in. w tworzeniu różnego rodzaju prac artystycznych.

 

 

Do wykonania papieru czerpanego potrzebne będą:

• papier, czyli makulatura, kartony, tektura, ręczniki papierowe, papier toaletowy, papier z niszczarki, słowem taki papier, który łatwo rozpuści się w wodzie,

• miska (wystarczająco duża, aby swobodnie zanurzyć ramkę),
• mikser lub blender,
• sito – może to być drewniana ramka, do której przypinamy pineskami lub przybijamy małymi gwoździkami kawałek firanki lub inny podobnej faktury materiał,
• chłonna ściereczka, ręcznik.

 

Ponadto mogą się przydać:

• płatki kwiatów (suszone lub świeże),
• przyprawy (np. cynamon, pieprz, papryka),
• olejki zapachowe,
• źdźbła traw,
• serwetki papierowe,
• żelazko.

 

 

Sposób przygotowania papieru czerpanego:

 

1. Porwij papier na małe kawałki, następnie zalej go wrzątkiem i pozostaw na kilka godzin do nasiąknięcia. Ważne, aby cały papier był zamoczony.

Jeśli chcesz otrzymać białe kartki, nie możesz korzystać  z papieru gazetowego ponieważ nada on barwę szarą. Biel otrzymasz jedynie z czystych kartek do drukarki i/lub białego papieru toaletowego bądź papierowych ręczników kuchennych.

2. Zmiksuj namoczony papier na jednolitą masę.
3. Do miski wlej tyle wody, aby można było swobodnie zanurzyć sito.
4. Zmiksowaną wcześniej masę przełóż do miski i bardzo dokładnie wszystko wymieszaj.

Jeśli chcesz otrzymać papier czerpany z dodatkami wrzuć je na tym etapie – drobinki (np.  brokat, przyprawy, nasiona traw) rozłożą się równomiernie na papierze.

5. Zanurz sito w wodzie w taki sposób , żeby masa osadziła się na nim. (im grubsza będzie warstwa masy, tym dłużej papier będzie wysychał).

6. Sito z osadzoną masą potrzymaj chwilę nad miską z wodą (aby woda odciekła).
7. Zdecydowanym ruchem odwróć sito i połóż na przygotowanym wcześniej materiale.
8. Usuń nadmiar wody ściereczką i delikatnie zdejmij sito.

Jeśli chcesz ozdobić papier techniką serwetkową – pojedynczą, ozdobną warstwę chusteczki połóż na wilgotny jeszcze papier, w chusteczkę delikatnie wklep palcem rozwodniony klej (np. wikol).

9. Po osączeniu papieru możesz go pozostawić, aby wysechł sam lub wysuszyć żelazkiem poprzez gazetę lub materiał.

 

 

W naszym warsztacie, w pracowni introligatorskiej, uczestnicy samodzielnie wykonują papier czerpany. Dzięki temu mają wpływ na jego właściwości, takie jak kształt, faktura, kolor czy dodatki. Z otrzymanego papieru wykonujemy elementy dekoracyjne, m.in. do kartek okolicznościowych, zaproszeń, okładek notesów. Możliwości jest naprawdę wiele.

Zachęcam do wykonania takiego papieru w domu i pochwalenia się efektami swojej pracy (osobiście bądź przesyłając do nas zdjęcie drogą mailową).

 

Autor: Izabela Woźny – z wykształcenia pedagog specjalny, z zawodu instruktor terapii zajęciowej w pracowni introligatorskiej WTZ „Misericordia”. W tworzeniu odnajduję spokój i harmonię. Kocham kolory, tekstury i po prostu rzeczy piękne, ale przede wszystkim pracę z drugim człowiekiem.